Dweilorkest
Een dweilorkest of dweilband is een muziekkapel bestaande uit blazers en slagwerkers. Nederland kent er nogal wat, in allerhande soorten en maten, maar kort samengevat kan gesteld worden dat een dweilorkest bestaat uit trompetten, trombones, sousafoons, baritons/eufoniums, saxofoons en slagwerk. Echter, er is geen 'vaste' voorgeschreven bezetting. De muziek die gespeeld wordt is vaak carnavalesk, maar in ieder geval feestelijk. Echter wordt er door het uitdunnen van de landelijke carnavalhits, steeds vaker gegrepen naar arrangementen van bekende wereldhits. In Nederland worden ook festivals voor dweilorkesten gehouden (dweildag, NKD), waarvan de festivals in Oldenzaal, Groenlo en Bemmel de bekendste zijn.

Oorsprong naam
Het woord 'dweil' in dweilorkesten komt van de term 'dweilen', in de zin van 'doelloos, dan wel dronken, op straat rondzwerven'. In Brabant, en in mindere mate Limburg, is (of vaker, was) het gebruikelijk om tijdens carnaval van café naar café te 'dweilen', dit gebeurde onder begeleiding van kleine carnavalskapellen die voor de muziek zorgden. Zo ontstonden al snel de termen 'dweilband' en 'dweilorkest'. Hoewel er momenteel veel dweilorkesten zijn die geen carnavals bezoeken, is deze naam toch blijven bestaan. "Pretband", "Feestorkest", "Plezierkapel", "Joekskapel" en varianten daarvan behoren ook tot de algemene noemer "dweilorkest". Een populaire, maar foutieve, naamsverklaring van 'dweilorkest', is dat het betrekking heeft op de zogenaamde dweilpauzes tijdens schaatswedstrijden, waarin de baan door een dweilwagen geveegd wordt, en waarin vaak een muziekkapel het publiek bezig houdt.

Aantal orkesten/statistiek
De Nederlandse Plezierkapellen Site telde in juli 2007 een totaal van 1517 dweilorkesten, wat een gemiddelde van 126 dweilorkesten per provincie geeft. Noord-Brabant heeft bij verre de meeste orkesten, 814, op ruime afstand gevolgd door Limburg, met 236 bands. De provincie met de minste dweilorkesten is Flevoland, met één enkel orkest. Gezegd kan worden dat de meeste dweilbands uit ongeveer 18 leden (al of niet spelend) bestaan. Deze schatting houdt rekening met de uitzonderlijk kleine en grote orkesten. Dit zou betekenen dat er in Nederland ongeveer 27.300 mensen muziek maken in een dweilorkest.

Trivia
Uit een serie polls/onderzoeken van de Nederlandse Plezierkapellen Site naar het imago van bepaalde instrumentgroepen in dweilorkesten kwam onder meer het volgende naar voren: De bassisten en trombonisten drinken naar verluidt de meeste standaardglazen alcohol. In veel gevallen is de muzikaal leider een trompettist, gevolgd door saxofonisten en trombonisten. Het aantal muzikaal leiders onder slagwerkers was zeer klein, als verklaring werd vermeld dat veel slagwerkers geen muzieknoten kunnen lezen, dan wel onbekend zijn met toonhoogtes wat het schrijven en 'dirigeren' van muziekstukken bemoeilijkt. Veel orkesten zien hun bassist en grote trom als het gezicht van het orkest, op de voet gevolgd door het slagwerk in het algemeen.
De trombone wordt als het dweilinstrument bij uitstek gezien, gevolgd door de trompet.
Meer mannen dan vrouwen spelen in dweilorkesten. Vrijwel alle bassisten en trombonisten zijn mannen, de meeste houtblazers zijn vrouw, het koperinstrument waar relatief de meeste vrouwen op spelen is de bariton/eufonium, gevolgd door de trompet.

Bron: Wikipedia De Vrije Encyclopedie